Jednymi z podstawowych narzędzi stolarskich są narzędzia służące do trasowania  czyli wyznaczania na powierzchni materiału linii obróbki oraz osi i obwodów otworów. Trasowanie umożliwia także racjonalne wykorzystanie materiału. Do wstępnego trasowania wykorzystuje się takie przyrządy pomiarowe jak miary, liniały o długości do 2,5 m , cyrkle nastawne, kątowniki prostokątne stalowe i drewniane, kątowniki nastawne, ołówki oraz rysiki.  Do sprawdzania dokładności wykonanych operacji stosuje się specjalne cyrkle zwane mackami ( zewnętrzne i wewnętrzne), oraz suwmiarki  z noniuszem. Do trasowania wykorzystuje się także wszelkiego rodzaju wzorniki wykonywane ze sklejki, blach czy tworzyw sztucznych. Przy trasowaniu należy brać pod uwagę właściwości drewna do kurczenia i uwzględniać nadmiary.  

Do podziału drewna służą piły, czyli wieloostrzowe narzędzia których konstrukcja , wielkość i rodzaj dostosowany jest do sposobu i rodzaju piłowania. Piła składa się z  uzębionej stalowej taśmy zwanej brzeszczotem oraz oprawy. Piły dzieli się na piły z brzeszczotem naprężanym oraz piły z brzeszczotem zamocowanym w rękojeści.

Do grupy z brzeszczotem naprężanym należą różnego rodzaju  piły ramowe. W zależności od zastosowania do określonych prac dzieli się je na krawężnice do rozrzynania, poprzecznicę  do przerzynania, czopnicę do rozrzynania (narzynania ) czopów, odsadnicę do przerzynania ( odsadzania) czopów, krzywice do piłowania linii krzywych.

Do grupy pił jednochwytowych należą: płatnica do przerzynania większych płyt drewnianych , otwornice do wyrzynania zarysów krzywolinijnych i okrągłych , narznica nastawna do narzynania drewna na określoną głębokość, grzbietnica do dokładnego piłowania, przyrznica do fornirów z dwustronnym brzeszczotem.

Struganie jest to proces  wyrównania powierzchni drewnianych i uzyskania odpowiednich wymiarów (grubość i szerokość), albo dla uzyskania powierzchni kształtowych. W zależności od celu strugania rozróżnia się strugania wstępne wyrównujące, struganie grubościowo-szerokościowe, struganie profilowe, struganie obróbcze oraz struganie wygładzające. Ze względu na przeznaczenie i związany z tym profil poprzeczny płozy i ostrza strugi dzielimy na płaszczyznowe (podstawowe) służące do obróbki płaszczyzn (zdzierak, równiak, spust, gładzik, zębak), strugi do profili złączeniowych ( wręgownik, kątownik, wpustnik, wypustnik, płetwiak, wyżłabiak, strugi profilowane – zdobniki ( żłobnik, wałkownic, falownik), strugi do obrabiania powierzchni krzywych ( krzywak, ośnik), strugi gładzice płaskie i profilowane.

W zależności od przeznaczenia rozróżnia się dłuta stolarskie, ciesielskie, rzeźbiarskie i tokarskie. Dłuto składa się ze stalowego trzpienia zakończonego z jednej strony ostrą krawędzią tnącą, a z drugiej strony zakończonego szyjką osadzaną w drewnianym trzonku. Budowa dłut jest prawie jednakowa, różnią się od siebie jedynie wielkością i kształtem ostrzy. Najczęściej spotykane w stolarstwie są dłuta płaskie z ostrymi i ściętymi krawędziami bocznymi stosowane do wykonywania złączy wczepowych. Ponadto używane są dłuta gniazdowe ( przysiek) do głębokiego dłutowania, dłuta żłobaki  o półokrągłym rynienkowym kształcie ostrza do wykonywania wyżłobień oraz otworów, oraz dłuta kąciaki bez trzonka z dwoma ostrzami służą do wygładzania narożników we wgłębieniach i do wykonywania niewielkich gniazd.

Są to jedne z najstarszych narzędzi używanych przez człowieka, służące do uderzania w materiał w celu jego obróbki, do uderzania w inne narzędzie, takie jak dłuta, punktaki itp. lub do wbijania w różne powierzchnie gwoździ, kołków , klinów itp. Młotek składa się z dwóch podstawowych elementów – obucha i trzonka. Ze względu na rodzaj obucha młotki dzieli się na zwykłe mechaniczne, stolarskie, tapicerskie, rzeźbiarskie, ciesielskie.  

Do wykonania wszystkich prac związanych z obróbka , łączeniem i wykańczaniem drewna niezbędny jest stół stolarski. Aby przytrzymać elementy w określonym położeniu, używa się  ścisków stolarskich. Do ściskania desek przy klejeniu ich na szerokość służy zwornica – ścisk, którego używa się w przypadku elementów długich do 300 cm. Do dociskania niewielkich elementów służą ściski sprężynowe. Należy pamiętać  że należy zawsze podkładając jakąś deseczkę aby na obrabianym elemencie nie powstały wgniecenia a nacisk został równomiernie rozłożony.