|
W XV wieku we Włoszech narodził się nowy prąd intelektualny zwany renesansem lub po polsku odrodzeniem. Dotychczasowy porządek oparty na dominacji życia sakralnego nad świeckim uległ zmianie. Rozwój miast , rosnąca pozycja mieszczaństwa, odkrywanie antyku doprowadziło do zwróceniu się ku zdobyczom świata strożytnego z jego ideami , literaturą i sztuką.
Jako epoka w historii kultury Renesans obejmuje wiek XV i XVI, ale jego granice czasowe nie są jasno ustalone. Zapoczątkowany we Włoszech , przeniósł się w tym samym wieku do Hiszpanii i na Węgry, w początkach XVI wieku dotarł do Francji , południowych Niemiec i do Polski. W północnych Niemczech oraz Holandii i Danii, Renesans pojawia się dopiero w drugiej połowie XVI wieku podobnie jak w Anglii.
Włosi do budowy swoich mebli korzystali głównie z drewna orzechowego. Używając pokostu i bejcy uzyskiwali ciemnobrązowy ciepły ton i półmatową, lekko błyszcząca powierzchnię. Jednym z najpopularnejszych sprzętów meblarskich w początkach Renesansu, były skrzynie. Używano ich do przechowywania przedmiotów użytkowych, kosztownośći, służyły jako stoły, miejsca do siedzenia oraz kufry podróżne. Występowały jako oddzielne meble, bywały łączone z ławami a nawet stanowiły cokoły na których ustawiano łoża.
Początkowo skrzynie budowano prosto, niemal jak prostopadłościany oddzielone od podłoża niewielkim cokolikiem. Ich boki ozdabiano za pomocą malarstwa szablonowego i intarsji, które z biegiem lat ustąpiło bardziej wyrafinowanym technikom zdobniczym. Zaczęto kształtować skrzynie w sposób bardziej architektoniczny, stosowano gzymsy, pilastry, mocne cokoły. Pola czołowe skrzyń bywały dzielone za pomocą listew. W ciagu XV wieku wygląd skrzyń zaczął ewoluować, przybierając w szczytowym okresie rozwoju Renesansu, formy zbliżona do antycznych sarkofagów, z wypukłymi lub wklęsłymi ścianami. Skrzynie zaczęto pokrywać głębokimi reliefami , figuralną płaskorzeźbą, która szczególnie akcentowała narożniki. Zamiast cokołu architektonicznego, skrzynie otrzymały znane z antyku zwierzęce łapy lub wolutowe klocki w formie podpór.
Skrzynie były używane także do siedzenia. Posiadały wtedy formę bardziej wydłużoną i często zokrąglone narożniki. Poprzez dodanie oparć bocznych i niskiego zaplecka powstał mebel o nazwie „cassapanca”, będacy swego rodzaju prototypem współczesnej kanapy. Cassapanca umieszczana na szerokim podium stawała się meblem reprezentacyjnym. Drugim meblem przeznaczonym do siedzenia jaki wyewoluował ze skrzyni był tron. Był to mebel wybitnie reprezentacyjny , przeznaczony na dwory książęce. Najokazalsze trony wieloosobowe szerokościami dorównują cassapance, zas zaplecek za pośrednictwem półkolumn wznosi się wysko nad siedzisko.
Spośród mebli przeznaczonych do siedzenia obok skrzyń, popularnym było wąskie krzesło z kwadratowym lub ośmiobocznym siedziskiem wspartym na dwóch ukośnie ustawionych i dołem rozchylonych nogach. Siedzenia takie występujące z oparciem lub bez, nazywane były „sgabello” lub w Polsce „zydlem”. Obok zydla popularnym sprzętem do siedzenia było krzesło o składanych esowato wygiętych nożycowych podporach, zwane krzesłem „Savonaroli”. Nogi krzesła tworzyły, podpory układane parami gęsto obok siebie. Łaczące je górne poprzeczki stanowiły boczne oparcia. Siedzisko znajdowało się nad miejscem łączenia i przecięcia się podpór. Para nóg frontowych i zaplecek dekorowano delikatnym reliefem. Podobnym typem było krzesło nożycowe składające się tylko z dwóch par nóg , wygiętych poręczy oraz miękkiego siedziska i wyściełanego oparcia, noszące nazwe krzesła „ Dantego”. Krzesła tego typu upowszechniły się w Europie w ciągu XV wieku.
Do siedzenia używano też prostych krzeseł z oparciem oraz podobnych prostych foteli z oparciem i ramionami bocznymi. Meble te posiadały proste, kanciaste nogi, łączone ze sobą u dołu i pod siedziskiem poprzecznymi listwami. Przednie i tylnie nogi w połowie swojej wysokości połączone były poprzecznymi zdobionymi lub ażurowymi deskami. Oparcie zbudowane było podobnie z poziomych deseczek umieszczonych między pionowymi kanciastymi słupkami, będącymi przedłużeniem tylnich nóg. Niektóre modele posiadały oparcie wykonane z prostokątnej obitej tkaniną ramy. Fotele posiadały dodatkowo boczne proste lub wygięte oparcia spoczywające na przedłużeniu przednich nóg. W końcu XVI wieku jako podpory oparć bocznych pojawiaja się tralki. Również zaplecek otrzymał podział z toczonych tralek. W końcu renesansu ciężkie fotele otrzymały płozy, które ułatwiały przesuwane tych mebli.
Na przełomie XV i XVI wieku skonstruowano nowy rodzaj mebla skrzyniowego – kredens. Kredens zastępował na południu Europy znane z północy szafy słupowe i podobnie jak one spełniał funkcję okazałego schowka. Kredens był niską, rozbudowaną szeroką szafką, zamykana z przodu dwoma drzwiczkami. Czasami pod drzwiami umieszczano szuflady. Podobnie jak w dekoracji skrzyń tak i kredensy początkowo zdobione były prostym malarstwem szablonowym oraz intrasją Wraz z upowszechnianiem się kredensów nastąpiło plastyczne wzbogacenie formy. W budowie sięgnieto po takie elementy jak szerokie profilowane cokoły , zwierzęce łapy, bogato dekorowane głębokimi reliefami płyty czy gzymsy. Pod koniec XVI wieku pojawiły się szafy. Najczęściej budowano dwupiętrowe z wyższą górną kondygnacją i czterema skrzydłami drzwiowymi lub dwoma skrzydłami drzwiowymi i dolna częścią szufladową. Płyty drzwiowe ozdabiano rozetkami lub pozostawiano gładkie. Innym meblem skrzyniowym jaki pojawił się w Renesansie była szafa kabinetowa – sekreter. Różnica pomiędzy sekreterem , a szafą włoską polegał na tym że w gónej części zamiast dwóch skrzydeł drzwiowych, znajdowała się odkładana w dół płyta na której można było pisać. Za opuszczaną płytą , umieszano szufladki w których przechowywano materiały piśmiennicze.
W okresie Renesansu sypialnie obok funkcji użytkowej pełniły również rolę salonu i pokoju przyjęć. Aby sprostać tym zadaniem powstał typ łoża reprezentacyjnego składającego się z trzech części. Podstawy – skrzyniowego otwieranego cokołu, łoża właściwego i baldachimu. Otwierane podium skrzyniowe jakie pojawiło się we Włoszech w końcu XV wieku pełniło równeż rolę schowku domowego. Łoże było meblem skrzyniowym. Wezgłowie wznosiło się wyżej niż bok przeciwległy, było też dekoracyjnie wykończone przez co nawiązywało do tronu. Baldachim początkowo pełnił rolę moskitiery – namiotu, by z czasem przekształcić się w ramę obejmująca całą przestrzeń nad łożem. Baldachimy płaskie wsparte były na czterech narożnych słupach, posiadających formę kolumn zdobionych bogatymi reliefami.
Stoły przez długi czas traktowane były jako sprzęty dodatkowe i nie przykładano szczególnej wagi do ich wyglądu. Na postych kozłach zbitych z desek układano płyty, które nakrywno tkaninami. Stałe konstrukcje stołów pojawiają się w XV wieku. Początkowo wzorowano się na konstrukcji stołów gotyckich gdzie płyty dzwigane były na dwóch podporach łączonych ryglem. Wraz z odkrywaniem zabytków starożytności, rozpoczęło się dekorowanie według antycznych wzorców. Pogrubiano płyty stoowe, które teraz są profilowane i wzmacniane rama. Boczne podpory przybierają formy rzeźbiarskie maszkaronów, orłów, lwów. Podpory zakończone były zawsze lwimi łapami. Podpory połaczone były poziomym rygielem zdobionym elementami wstęgowymi i spiralnymi.
W XVI wieku rozpowszechniły się stoły prostokątne wsparte na czterech nogach. Ich toczone nogi w forme balasów ustawione były na małym cokole kostkowym i usztywnione listwami łączeniowymi. Płyta stołowa była wzmocniona poprzez skrzynię w której umieszczano czasami szuflady. Obok stołów prostokątnych budowano również stoły o płytach okrągłych , kwadratowych i wielobocznych. Dekoracja tych mebli rozwijała się dwutorowo. W jednym typie dominowały formy przyrodnicze ( łapy i postacie zwierzęce, maszkarony ), w drugim typie występowały formy architektoniczne ( konsole, kolumny, profile gzymsowe).
Francuscy rzemieślnicy bardzo wcześnie zapoznali się z nowymi zjawiskami jakie pojawiły się w sztuce i rzemiośle okresu renesansu, płynącymi z Włoch. Początkowo w centrum Francji w Paryżu warsztaty sprowadzały do produkcji mebli drewno orzechowe, zas środki z północy i ze wschodu korzystały jak w okresie gotyku z drewna dębowego. Forma mebli ulegała powolnym zmianom, przyjmując początkowo renesansowe zdobnictwo ale zachowując dotychczasową gotycką formę. Czasami prowadziło to do występowania na jednym meblu dwóch rodzajów motywów zdobniczych. Szczytowy rozwój meblarstwa renesansowego we Francji przypada na drugą połowę XVI wieku, kiedy to niemal bez wyjątku używano już drewna orzechowego. W okresie panowania Ludwika XIII do meblarstwa wchodzi drewno hebanowe, które jednak ze względu na swoją wysoka cenę stosowane było jako fornir. Czasami zastępowano heban , farbowano na czarno gruszą. Stosowanie hebanu zapoczątkowalo stopniowe odchodzenie od przeładowanych snycerką mebli renesansowych do artystyczngo stolarstwa epok poźniejszych.
W początkach XV wieku meble do siedzenia konstruowano w oparciu o wzorce znane z masywnych gotyckich tronów. Wysokie, pełne oparcia, pełne płyty oparć bocznych, skrzyniowa podbudowa. Wraz z upowszechnieniem wpływów włoskich , forma foteli stopniowo ulegały zmianie. Boczne pełne ścianki stawały się lekkie i ażurowe, uprościła się skrzyniowa podstawa z której pozostał tylko szkielet. Oparcie stało się konstrukcją słupkową. W XVI wieku mebel taki otrzymał nazwę „caquetoire” co oznacza krzesło do pogawędki. Ten szeroki fotel wsparty był na czterech smukłych nogach, które u dołu łączone były listwami. Niektóre egzemplarze posiadały nogi kolumienkowe, niektóre kantowe słupki , a niektóre mieszane. Odchylone do tyłu oparcie tych foteli, wypełnione było jedną albo kilkoma tralkami lub poziomą deską powyżej poręczy. Oparcie boczne spoczywające na toczonych tralkach były lekko wygięte i zakończone ozdobną wolutą lub baranią głową. Siedzenia tapicerowane tkaniną lub skórą miewały formy od kwadratowych do wielobocznych. Niektóre fotele posiadały siedzisko w krztałcie trapezu zwęrzające się do tyłu. . W użyciu znajdowały się też krzesła bez ramion bocznych, na których mogły siadać kobiety w modnych wówczas strojach, w których wyjątkowo szeroka była część biodrowa sukien. W XVI wieku na stałe wchodzi zwyczaj tapicerowania siedziska i oparcia przy fotelach. W tym celu używano tkanin lub farbowanych i tłoczonych skór. W okresie późnego renesansu za Ludwika XIII fotele otrzymały nogi w kształcie toczonych i śrubowato skręconych słupków.
Łoża w renesansowej Francji budowano opierając się na wzorcach gotyckich. Tylko dekoracje i detale architektoniczne odróżniały je od mebli z poprzedniej epoki. Francuski łoże posiadało niskie, zdobione czasami ażurowe wezgłowie. Profilowana rama łoża w kształcie cokołu, wsparta była w narożnikach na czterech kanciastych słupkach , które przedłużone w postaci kolumienek lub dekorowanych słupów podtrzymywały baldachim. Ta część składała się bądź z samej tkaniny bądź z belkowania i gzymsu.
Stoły francuskiego renesansu dzieliły się na dwie grupy. Pierwsza to ciężkie paradne meble posiadające grubą profilowaną płytę wspartą na dwóch bogato rzeźbionych podporach, które łączone ze sobą były za pomocą niskiego rygla. Nad ryglem znajdowała się kolumnowa lub balustradowa galeryjka łącząca się z płyta stołową. Drugim typem stołów były lekkie meble użytkowe. Różniły się od stołów paradnych konstrukcją nóg ,które były czasami skomplikowaną kombinacją kolumnowych podpór. U schyłku renesansu stoły zaczęto wyposażać w nogi o kształcie toczonych i śrubowato skręconych słupków.
Wzorem typowej szafy dla renesansu francuskiego była dwudzielna szafa zwana „armoire a deux corps”. Dolna, szersza dwu drzwiowa część, stanowiła podstawę dla węższej części górnej. Boki części górnej, zdobiły dwie kolumienki lub pilastry. Całość u góry zwieńczona była przerywanym szczytem z wysoko wzniesioną częścią środkową. Płaszczyzny drzwiowe ozdobione były delikatnym reliefem o tematyce mitologicznej lub alegorycznej. Części drzwi i szuflad były obramowywano profilowanymi listwami. W XVI wieku pojawiły się szafy kabinetowe , wzorowane na włoskich kabinetech dwuczłonowych oraz na gotyckich szafach słupowych. Kabinety z okresu Ludwika XIII posiadały kształt skrzyni umieszczonej na na podstawie w formie stołu o ośmiu albo dwunastu nogach, wpuszczonych na dole w płytę. Płyta od spodu zaopatrzona była w kuliste stopy. Zewnętrzna dekoracja to płytkie reliefy umieszczone na płaszczyznach drzwiowych.
Niderlandy czyli Flandria i Brabancja wprowadziły elementy renesansowe do meblarstwa w początkach XVI wieku. Podobnie jak we Francji tak i tutaj wyrabiano meble z drewna dębowego używając początkowo jedynie renesansowych elementów zdobniczych. Dzięki opublikowaniu w 1583 roku miedziorytu z projektami mebli, północno- zachodnie meblarstwo mogło czerpać inspirację z renesansowych rozwiązań. Charakterystyczne dla renesansu niderlandziego było ograniczenie dekoracji reliefowej do dekoracji uzyskanej środkami stolarskimi takimi jak płaskie kanelowe pilastry i gzymsy.
Gotyckie szafy zostały przekomponowane wg zasad renesansu włoskiego. Pojawiły się na nich architektoniczny podział z cokołami, pilastrami oraz gzymsami. Używając architektonicznych podziałów w konstruowaniu form mebli , flamandzcy rzemieślnicy ozdabiali je bogatą dekoracją w formie ornamentu zwijanego (rollwerk), ornamentu okuciowego, nasadek, konsoli. Charakterystyczną dekoracją płycin drzwiowych był ornament ramowy, składający się z koncentrycznie skomponowanych ram w środek których wkomponowywano raut – kostki diamentowe
Niderlandzkie łoża budowane również w oparciu o podział architektoniczny podobnie jak szafy. Ramowopłycinowa konstrukcja łoża zwieńczona były drewnianym baldachimem. Charakterystyczne było to że łoża łączone z boazerią pokoju w którym się znajdowały, stając się meblami zamkniętymi z trzech stron.
Stoły jadalniane w Niderlandach znajdowały się w centralnych punktach wnętrz mieszkalnych. Masywne dębowe, czasami rozkładane blaty, spoczywały na czterech pękatych nogach w kształcie waz. Nogi posiadały od góry i od dołu kostki, które stapiały się z oskrzydleniem stołu u góry , na dole zaś z kostek wyrastały ryglowe łączniki. Poza ciężkimi wzorowanymi na włoskich stołach , wytwarzano małe i lekkie stoliki składane z okrągłymi lub wielobocznymi blatami.
Fotele wyróżniały się od foteli z innych krajów nogami zbudowanymi z małych toczonych tralek oraz słupków kantowych ułożonych naprzemiennie. Kantowe części nóg połączone były między sobą łączynami. Lekko wychylone do tyłu oparcie wypełnione było pomiędzy narożnymi słupkami dekoracją z dóch szeregów arkad. Czasami siedzisko i oparcie było wyściełane wytłaczana skórą lub tkaniną z frędzlami. Pod koniec renesansu fotele otrzymały boczne podpory o formach skręconych śrubowato.
Do Anglii wpływy renesansu dotarły w połowie XVI wieku z Francji i Niderlandów. Podobnie jak we wszystkich krajach północnych tak i w Anglii do produkcji mebli stosowano drewno dębowe. Początkowo gotyckie formy mebli zostały przozdobione renesansowym ornamentem w postaci wici roślinnych, okrągłych medalionów z postaciami głów itp... W początkach XVII wieku wyodrębnił się rodzimy styl renesansu angielskiego, czego najlepszym przykładem były łoża baldachimowe , kredensy oraz długie stoły. Charakteryzowały się one pękatymi podporami w kształcie balsów wazowych z wcięciem w górnej części. Ich powierzchnia była pokryta płaskim ornamentem roślinnym podobnie jak powierzchnię płycin oraz gzymsów. Do siedzenia używano kilkuosobowych ław z oparciem płycinowym lub deskowanym. Angielskie renesansowe fotele wzorowane na niderlandzkich, posiadały nogi w formie balsów składających się z umieszczonych naprzemiennie odcinków graniastych i toczonych. Ich nogi wzmacniane były łączynami z prętów toczonych z przodu i z listew graniastych po bokach i z tyłu. Oparcia foteli były wysokie, ażurowe i bogato zdobione płaskorytowym ornamentem roślinnym. Niektóre modele posiadały zwężającą się do tyłu deskę siedzeniową w kształcie trapezu oraz wygięte boczne oparcia. Ze względu na okres w jaki budowano takie krzesła nazywane są krzesłami Szekspira.
Niemieckie rzemiosło cechuje wyraźna różnica pomiędzy regionami północnej a południowej części kraju. Północ ulegała wpływom Niderlandzkim i Francuskim , zaś południe bezpośrednio wpływom włoskim i właśnie tu jako pierwsze dotarły echa renesansu. Różnice te znajdowały swoje odbicie nie tylko w meblarstwie, ale także w dekoracji pomieszczeń mieszkalnych. Południe z upodobaniem stosowało okładziny całych ścian z gładkich płyt z drewna iglastego, podczas gdy na północy zakładano boazerie z drewna dębowego o głębokim relifie. Wspólnym upodobaniem na terenie całych Niemiec cieszył się ornament wiciowo-roślinny „rankenwerk”. W Niemczech w meblarstwie XVI wieku początkowo istniały formy przejściowe w których elementy gotyckie łączono z renesansową dekoracją, przekomponowaną wg.miejscowych założeń. Najważniejsze miejsce w meblarstwie zajmują skrzynie i szafy. Meble skrzyniowe zostają poddane architektonicznemu podziałowi za pomocą kolumn , pilastrów, cokołów i gzymsów. W drugiej połowie XVI wieku meblarstwo przyjęło już całkowicie renesansowy sposób konstruowania i zdobienia mebli.
Początkowo południowo niemiecke szafy posiadają formę jakby zostały na sobie ułożone dwie skrzynie zamykane dwoma parami drzwi. Każda z nich posiadała oddzielny podział w formie porządków architektonicznych. W szafach w których dolna część dekorowana była elementami porządku jońskiego, cześć górna dekorowana była elementami porządku korynckiego i odwrotnie. Szafy z tego sprawiają wrażenie modelu architektonicznego. Taki typ szaf czterodrzwiowych przetrwał do XVII wieku kiedy to pojawił się model szafy o silnie zaakcentowanych podziałach pionowych. W nowym typie dekoracje na szerokich gzymsach zostały zredukowane. W początkach XVII wieku podział poziomy zanika zupełnie i powstaje duży dwudrzwiowy mebel o dużych pionowych płytach z zachowaniem dolnej części w formie cokołu z szufladami. Zmiany takie zostały poniekąd wymuszone przez ówczesną modą, ponieważ trudno było układać na półkach bufiastą , ciężką odzież, która należało wieszać. Początek XVII wieku na południu Niemiec to również wprowadzenie do produkcji meblarskiej drewna orzechowego, co umożliwiło stosowanie dekoracji reliefowej.
W północnych częściach Niemiec do drugiej połowy XVI wieku stosowano formę i strukturę mebla gotyckiego. Podobnie jak na innych obszarach tak i tu renesans objawił się najpierw w stosowaniu włoskich elementów zdobniczych. Wykonywano je w używanym do produkcji mebli drewnie dębowym. Powszechne stały się wici roślinne, okrągłe medaliony z profilami głów, wazy itp.. W drugiej połowie XVI wieku głęboka dekoracja reliefowa zaczyna obejmować całe płaszczyzny czołowe szaf i skrzyń. Płyciny wypełniane są scenami biblijnymi lub alegorycznymi, wkomponowanymi w półokrągłe arkady lub pola rolwerkowe. Najokazalszym przykładem takiego mebla jest tzw. „ Szafa Ostatniej Wieczerzy”, której pięć płycin czołowych ozdobionych jest scenami biblijnymi. Reliefowa dekoracja pokrywa też elementy konstrukcyjne - ramy oraz cokół i gzyms. Obok bogato zdobionych szaf w użyciu znajdowały się również bogato zdobione kredensy z nadbudową. Ich górna część podparta była przez parę kolumienek i cofnięta w stosunku do części dolnej. Poza dekoracją reliefową, kredensy ozdabiane były kolorową intarsją. Wpływ dekoracji intarsjowej z północnych Niemiec dociera nawet do Gdańska, gdzie produkowano meble z intarsją wykonaną w technice Eversa. Polegała ona na tym że stosowano ten sam element zdobniczy w odwrotnych naprzemiennych układach kolorystycznych. Uzyskiwano ten efekt układając na sobie kilka warstw jasnego i ciemnego forniru i wycinano pożądany element.
Południowo niemieckie skrzynie renesansowe posiadały przednią ścianę dzieloną na dwa, wyjątkowo na trzy lub cztery pola. Ustawiano je na cokole z szufladkami. Podziału płaszczyzny czołowej dokonywano za pomocą kolumienek lub pilastrów ozdabianych ornamentem. Płyciny zdobione były zamknięta półokrągłą arkadą i wypełnione intarsjowaną dekoracją. Bardzo modne było intarsjowanie widoków architektonicznych z perspektywą. W XVII wieku na południu skrzynia traci swoje znaczenie w domach mieszczańskich i szlacheckich, jest za to nadal chętne używana przez chłopów.
Na północy Niemiec upodobanie do budowy i używania skrzyń przetrwało przez cały XVII wiek aż do baroku. Ich konstrukcja i dekoracja miała lokalną specyfikę zależną od miejsca w którym je produkowano.
Skrzynie Luneburskie posiadały jednolitą frontową płaszczyznę podzieloną na cztery pola za pomocą półokrągłych arkad wypełnionych reliefem o treści biblijnej.
Skrzynie z warsztatów Bremy posiadały jednolitą płaszczyznę czołową otoczona profilowanymi listwami. Wnętrze płaszczyzny wypełniała jedna reliefowa scena. Pod spodem skrzyni umieszczano dwie deski zakończone od przodu konsolą. Pomiędzy nimi wsuwano zdobiona deską tworzącą rodzaj cokołu.
Skrzynie reńsko – westfalskie posiadały przednią ścianę podzielona szeroką mocną ramą na kilka mniejszych części, które przyozdobione były tarczami herbowymi w otoczeniu ornamentów liściastych lub medalionami z profilami głów. Boczne ściany skrzyń ozdabiane były późnogotyckim ornamentem fałdowym.
Skrzynie ze Szlezwiku - Holsztynu ukształtowane były wg. architektonicznych reguł renesansu, z poziomymi podziałami cokołem od dołu, a gzymsem u góry. Przód skrzyni był podzielony na cztery pola i pokryty płaskim reliefem.
W XVII wieku w dekoracji skrzyń zaczęto stosować ornament rolwerkowy, wiązki owoców i główki aniołów.
Meble do siedzenia w Niemczech cechowało duże podobieństwo do mebli włoskich, francuskich i niderlandzkich. Najprostsze było krzesło zbudowane jak zydel z rozchylonymi na bok nogami i odchyloną do tyłu pokrytą rzeźbą deską oparciową. Dużym uznaniem cieszyły się krzesła składane z oparciem lub bez, o gęsto żebrowanych podporach, zbudowanych z cienkich listew. W późnym renesansie produkowane były krzesła i fotele zbudowane ze słupków kantowych. Między przednimi nogami znajdowała się szeroka dekoracyjna deska. Podobna deskę umieszczano między tylnymi słupkami nad siedziskiem tworząc zaplecek. Przednie nogi i boczne słupki siedziska ozdabiano reliefem. Dodając do takiej konstrukcji boczne ramiona otrzymywano fotel. W produkcji znajdowały się również fotele w których słupki kantowe zastępowano elementami toczonymi w formie balsów. Nogi łączono wtedy ze sobą za pomocą ramy umieszczonej w ich dolnej części. Niekiedy taki fotel posiadał ruchome oparcie w kształcie elipsy, które ułożone poziomo na bocznych poręczach tworzyło blat stołu. Krzesła takie nosiły nazwę krzeseł stołowych.
Stoły używane w okresie renesansu na południu Niemiec posiadały formę zapożyczoną z gotyckich stołów skrzyniowych lub stołów ustawianych na kozłach. Meble te otrzymały nową reliefową dekorację. Na północy stoły w okresie późnego renesansu przejęły niderlandzką formę grubych blatów ustawionych za pomocą oskrzynienia na czterech balsowatych podporach, połączonych w dolnej części ryglami. Stoły używane na dworach niemieckich wzorowane były na meblach z Francji
Południowo niemieckie łoża funkcjonowały jako meble wolno stojące, zaś w północnej części kraju wzorem Niderlandów , łoża zespolone były z drewnianą okładziną ścienną. Zarówno w jednym jak i drugim przypadku łoża posiadały skrzyniową podbudowę oraz stały baldachim z gzymsem wspartym na czterech drewnianych kolumienkach. Rama łoża z południa Niemiec spoczywała na czterech balsowatych podporach , zaś na północy dolna część zbudowana była w formie wysokiej skrzyni, której uzupełnieniem był dodatkowy podest.
|
|
 |