Styl romański narodził się w XI i XII wieku w Europie, w części która kiedyś była pod władzą Rzymu. Z tego powodu w meblarstwie odnajdujemy wpływy antyczne , a najsilniejszym ich wyrazem jest używanie do budowy mebli elmentów toczonych. Do naszych czasów zachowało się wiele materiałów ikonograficznych, a także nieliczne oryginalne wyroby przemysłu artystycznego z okresu romanizmu.
Z antycznych tradycji pochodzą średniowieczne krzesła skaładane – faldistorium, używane zamiast tronu przez kapłanów i dwory książęce. Konstrukcja opierała się na dwóch parach skrzyżowanych i połączonych ruchomo w środku podporach oraz poduszki układanej na gurtach siedzenia. Nogi krzesła posiadały zakończenia w formie głów i nóg zwierzęcych. Ozdoby zwierzęce zostały w epoce romańskiej przestylizowane i nie oddają w naturalistyczny sposób cech zwierzęcych jak to miało miejsce w antyku. W powszechnym użyciu znajdowały się zwykłe krzesła cztero i trójnożne , których nogi , zaplecki oraz oparcia boczne wykonywano całkowicie z toczonych prętów. Krzesła takie sptykano na obszarze całej Europy. Wśród mebli do siedzenia z okresu romańskiego w Skandynawi zachowała się pewna liczba krzeseł zbudowanych z elementów kantowych – słupków i desek.
Romańskie łoża zdecydowanie różnią się od rzymskich i bizantyjskich odmienną ideą konstrukcyjną. Konstrukcja łoża romańskiego jest całkowicie szkieletowe. Narożne słupki podporowe tej samej wysokośći przeprowadzone są powyżej wyplatanej ramy, gdzie tworzą szkielet dla ścianek wezgłowia z obu krótszych końców łoża. W połowie wyskości narożnych słupków umocowana jest skrzynia łoża ograniczona wąskimi bokami ozdobionymi motywem ażurowym
Trudno cokolwiek napisac na temat romańskich stołów gdyż nie zachowal się żaden egzemplarz, a ich ilustracje są niezmiernie rzadkie. Prawdopodobnie były to konstrukcje bardzo proste, złożone z kozłów i nakładanej na czas posiłku płyty.
Spośrod mebli używanych do przechowywania różnych przedmiotów i kosztowności w okresie romańskim bardzo ważne miejsce zajmuje skrzynia. Podobnie jak inne meble tego okresu, skrzynie wywodzą się tradycji antycznych. Zasadniczo wyróżnić można dwa rodzaje skrzyń ze względu na nakrycie. Skrzynie płaskokryte oraz skrzynie z wiekiem o formacie dwuspadowego dachu. Skrzynie budowano wpuszczając deski tworzące jej ściany i w narożne, pionowe słupki. Proporcje i dekoracje takich skrzyń zależały od miejsca w jakim powstawały i materiału jaki był dostępny. Na terenach Europy zachodniej używane były skrzynie o wydłużonym kształcie i płaskim wieku , czasami bez jakicholwiek połączeń stolarskich , zespolone ze soba za pomocą żelaznych okuć. Na wybrzeżach Morza Północnego używano skrzyń z dekoracją płaskorytową lub reliefową umieszczoną na przedniej ścianie. Dekorację stanowiły elementy rozpowszechnione w gotyku : maswerki, arkady o pełnych łukach , rozety, stylizowane postacie ludzikie i zwierzęce.
Szafy w okresie romańskich wystepują niezmiernie rzadko. Ich budowa przypominała bardziej prace ciesielskie niż stolarskie. Dewniane deski łączone żelaznymi okuciami. Jedyną ozdobę stanowiło nakrycie w kształcie dwuspadowego dachu oraz obicie z taśm kutego żelaza wywinięte w ciekawe ornamenty.
W XIII wieku pojawiają się pierwsze zmiany w meblarstwie romańskim. Pojawiają się dekoracje plastyczne nawiązujące do architektonicznej rzeźby katedralnej. Zmiany te dotyczą sprzętów meblarskich wykorzystywanych w kościołach, meblarstwo świeckie ornament gotycki wprowadzony zostanie dopiero w XV wieku.
|