|
Swarzędz uzyskał prawa miejskie w roku 1638. Jednak dzięki korzystnemu położeniu na szlaku handlowym łączącym Poznań z Mazowszem, Swarzędz jako osada znany był już w XIV w. W roku 1798 Swarzędz zamieszkiwało 448 rzemieślników, wśród których było 70 sukienników, 36 płócienników oraz 3 producentów wyrobów tytoniowych. Akta miasta nie wspominają jednak o stolarzach, tokarzach, rzeźbiarzach czy stalmachach. W Archiwum Państwowym w Poznaniu w zbiorze „Cechy miasta Swarzędz” sygn.8 odnaleść można zapis z 1846 roku mówiący że „Władze Cechu Tokarzy w Swarzędzu poświadczają Teofilowi Turkowskiemu wyuczenie się u mistrza Michała Ruttinga w okresie od św. Jana 1843 do św. Jana 1846 zawodu tokarskiego i uzyskanie w tym czasie kwalifikacji czeladnika. 24 sierpnia 1846 r. Schwarsenz” (papier pieczęć wyciśnięta). Jest to pierwszy trwały dokument potwierdzający działanie Cechu Tokarzy w Swarzedzu.
Produkty stolarzy swarzędzkich prezentowano już podczas pierwszej Polskiej Wystawy Przemysłowej w 1908 roku.
W okresie międzywojennym władze cechu stolarzy poznańskich wielokrotnie naciskały na władze samorządowe i państwowe, aby poprawiły sytuację ekonomiczną stolarstwa. Inicjatyw tych było bardzo wiele tak, że Izba Rzemieślnicza w swym sprawozdaniu za rok 1936 wyraziła uznanie dla stolarzy meblowych, którzy czynili wiele wysiłku w kierunku znalezienia klienta wystawiając swe wyroby na wystawach i targach w Poznaniu. W końcu 1937 roku Wojciech Maciejewski, członek władz cechu stolarzy, wraz z Lucjanem Łanieckim ze Swarzędza wysłali meble do Turcji. Władze państwowe chcąc zachęcić do eksportu mebli dofinansowały ich w wysokości 30% wartości towaru. W kolejnym 1938 roku stolarze z Poznania i Swarzędza otrzymali zaproszenie do wzięcia udziału w Wystawie Światowej w Nowym Jorku i wystawieniu tam własnym produktów. Propozycja była niezwykle korzystna gdyż producent miał pokryć jedynie koszty wysyłki towarów do portu w Gdyni.
W pierwszym dniu wojny, czyli w dniu 1 września 1939 r. w godzinach popołudniowych, podczas bombardowania zginęło 200 osób w tym 5 stolarzy. Należy dodać, że wielu stolarzy z Poznania i Swarzędza zginęło w obozie Fortu VII, który w 1944 przeniesiono, ponieważ Fort ten przekazano firmie Telefunken.
Po II wojnie światowej przystąpiono do kształcenia zawodowego stolarzy w szkołach państwowych. Jednak umiejętności praktyczne zdobywane przez absolwentów tych szkół były wysoce niedostateczne w stosunku do oczekiwań mistrzów i warsztatów rzemieślniczych. Absolwenci zasadniczych szkół zawodowych z egzaminem kwalifikacyjnym zgłaszali się na praktykę do mistrzów rzemieślniczych jednak po odbyciu nauki i uzyskaniu w warsztacie minimum umiejętności zawodowych zrywali oni umowy o naukę przenosząc się do sektora państwowego lub spółdzielczego. Krótki czas praktycznej nauki zawodu w warsztatach rzemieślniczych (zwykle kilka miesięcy), nie dawał możliwości właściwego ukształtowania zawodowego uczniów. Wysokie składki na ubezpieczenia i niekorzystne przepisy podatkowe przyczyniły się do wyraźnego spadku liczby wykwalifikowanych stolarzy w latach 1951-1956.
Z końcem 1956 roku, utworzono odrębne organizacje cechowe grupujące stolarzy. Przywrócono działalność Cechu Stolarzy w Poznaniu i Cechu Stolarzy Swarzędzkich w Swarzędzu. Terytorialnie Cech Stolarzy w Poznaniu obejmował Poznań i powiat poznański z wyłączeniem Swarzędza. Zarząd komisaryczny Cechu w grudniu 1956 roku na walnym zgromadzeniu, został zastąpiony zarządem. Wkrótce Cech Stolarzy w Poznaniu zmienił nazwę na Cech Rzemiosł Drzewnych w Poznaniu.
Po drugiej wojnie światowej w 1945 roku w Swarzędzu działał Przymusowy Cech Stolarsko-rzeźbiarsko-tokarski (Zarząd Miejski Swarzędz, Dział Ogólno-administracyjny. Sygn. 28). Jadnak najsilniejszą pozycję meblarstwu swarzędzkiemu przyniosły Swarzędzkie Fabryki Mebli.
Swarzędzkie Fabryki Mebli należą do najbardziej znanych w Polsce i poza jej granicami, zaś marka mebli swarzędzkich stanowi symbol polskiego meblarstwa. Bezpośrednim poprzednikiem prawnym Swarzędzkich Fabryk Mebli S.A. było przedsiębiorstwo państwowe Swarzędzkie Fabryki Mebli które powstało w 1945 roku. W chwili utworzenia SFM S.A. w 1990 roku spółka posiadała 8 zakładów, w których pracowało około 3240 osób: □ Zakład Nr l w Swarzędzu produkujący meble tapicerowane i skrzyniowe, □ Zakład Nr 2 w Swarzędzu produkujący krzesła i ławki narożne, □ Zakład Nr 3 w Kostrzyniu produkujący stoły i stoliki, □ Zakład Nr 4 w Poznaniu produkujący meble stylizowane, □ Zakład Nr 5 w Mosinie, produkujący meble: skrzyniowe, szkieletowe i tapicerowane, głównie dla IKEA, □ Zakład Nr 6 w Kościanie produkujący meble skrzyniowe i ławki narożne, □ Zakład Nr 7 w Rawiczu produkujący meble skrzyniowe i ławki narożne, □ Zakład Nr 8 w Gostyniu produkujący sypialnie i meble skrzyniowe.
W 1996 roku przeprowadzono gruntowną przebudowę Grupy Kapitałowej SFM S.A.. W ciągu 1997 roku nastąpiło połączenie kilku zakładów produkcyjnych w taki sposób, że w miejsce 8 dotychczasowych zakładów utworzono 6 w tym: □ Zakład Nr l w Swarzędzu - sypialnie, □ Zakład Nr 2 w Kostrzynie - stoły i krzesła, □ Zakład Nr 3 w Mosinie - zestawy wypoczynkowe, □ Zakład Nr 4 w Kościanie - zestawy jadalne, □ Zakład Nr 5 w Mosinie - meble foliowane, □ Zakład Nr 6 w Gostyniu - sypialnie.
W kwietniu 1998 roku Zarząd SFM S.A. podpisał z wierzycielami finansowymi Aneks do Umowy Restrukturyzacyjnej, a w lipcu 1998 roku, w porozumieniu z radą nadzorczą, przystąpił do złożenia w Sądzie Rejonowym w Poznaniu, wniosku o otwarcie postępowania układowego z wierzycielami.
W 1998 roku w ramach restrukturyzacji asortymentowej na koniec września Grupę Kapitałową Swarzędz S.A. tworzyły: Swarzędzkie Fabryki Mebli S.A. z Centralą, dworna oddziałami: w Swarzędzu i Mosinie oraz Zakład Usług Wnętrzarskich wykonujący nietypowe meble na indywidualne zamówienia.
W 1999 roku zakończyły produkcję zakłady w Swarzędzu (przy ul. Wrzesińskiej), w Rawiczu, Mosinie i Kostrzynie, a liczba pracowników zmniejszyła się do 899.
4 lipca 2000 roku zarejestrowana została zmiana nazwy Swarzędzkich Fabryk Mebli S.A. na Swarzędz Meble S.A., która z końcem 2000 roku zaprzestała działalności produkcyjnej i ograniczyła działalność handlową.
Swarzędz Meble S.A. w lipcu 2001 roku stała się właścicielem 72,59% kapitału zakładowego Bialskich Fabryk Mebli BIALFAM S.A. W lipcu 2001 Swarzędz Meble S.A. posiadał także ponad połowę kapitału zakładowego JFM S.A.. Natomiast w czerwcu 2001 roku podpisał umowę o nabyciu 67-100% udziałów w Zakładach Wytwórczych Mebli Artystycznych Mebli Henryków Sp. z o.o.
W połowie 2002 roku wszystkie najważniejsze podmioty z grupy kapitałowej Swarzędz Meble S.A. złożyły jednak wnioski o otwarcie postępowania układowego lub były w trakcie takiego postępowania.
W rezultacie licznych przekształceń na koniec stycznia 2004 roku struktura organizacyjna Grupy Swarzędz prezentowała się następująco: □ podmiot dominujący - Swarzędz Meble S.A. oraz, □ spółki zależne: o Swarzędz Market S.A., o Gostyńska Fabryka Mebli Sp. z o.o., o Kościańska Fabryka Mebli Sp. z o.o., o Swarzędzka Fabryka Krzeseł Sp. z o.o., o Swarzędz Nieruchomości Sp. z o.o. o Jarocińskie Fabryki Mebli S.A.
Z Akt miasta Swarzędza, Powiatu Poznańskiego. sygn. 355, wynika, że Cech Stolarski w Swarzędzu w roku 1930 liczył 56 członków w tym 56 mistrzów, 300 czeladników i 500 uczni (terminatorów). W tym czasie był to najliczniejszy cech spośród innych cechów w powiecie. W wykazie cechów z dnia 16 lutego 1931 istnieje ponad to zapis, że działał Cech Stolarsko-tokarski i Rzeźbiarski, którego cechmistrzem był Franciszek Suchocki mistrz stolarski (Piaski 9). 3 marca 1932 roku na posiedzeniu w/w cech ustalił utworzenie Wydziału Czeladniczego. 17 listopada 1934 roku Swarzędzcy stolarze zorganizowali także pierwsze Targi Meblarskie.
O randze Swarzedza jako ośrodka produkcji stolarskiej świadczy także fakt, że specjalny nr 4 „Przeglądu Stolarskiego", z 1928 r. poświęcono właśnie stolarzom w Swarzędzu. Należy dodać, iż cech stolarzy swarzędzkich abonował w tym czasie dla swych członków 62 egzemplarze „Przeglądu Stolarskiego".
|
|
|